Ijsheiligen

IJsheiligen is één van de oudste en wellicht het bekendste begrip uit de volksweerkunde. De eerste berichten over deze "strenge heren" dateren van rond het jaar 1000. De IJsheiligen zijn St. Mamertus, St. Pankratius, St. Servatius en St. Bonifatius. Zij vieren hun naamdagen op achtereenvolgens 11, 12, 13 en 14 mei.

De IJsheiligen ontlenen hun benaming aan het gevaar van koud voorjaarsweer voor het gewas, dat in deze tijd in volle bloei staat. Een late vorstnacht kan nu veel schade aanrichten. Het is echter niet zo dat tijdens de IJsheiligen de kans op een overgang naar koud weer groter is dan op andere dagen in het voorjaar.

Abrupte temperatuurveranderingen, die onder andere het gevolg zijn van het nog relatief koude zeewater, zijn kenmerkend voor dit hele jaargetijde en kunnen ook in juni nog voorkomen. Wel neemt na half mei de kans op vorst sterk af en aan het eind van deze maand zijn temperaturen onder nul heel uitzonderlijk. In dat opzicht markeren de IJsheiligen meestal de overgang naar een periode met een meer zomers karakter.

Het is een algemeen bekend gegeven dat je pas na IJsheiligen kan beginnen met het planten in de volle grond. Omstreeks deze tijd komt in West-Europa nogal eens een schade brengende nachtvorst voor. Hij begint meestal rond 7 mei met een koude noorder wind.

Na deze dagen komt er in onze streek (Midden Noord-Europa) geen nachtvorst meer voor.

De heiligen van IJsheiligen
Van oorsprong heeft IJsheiligen betrekking op de naamdagen van de volgende katholieke heiligen:

Mamertus 11 mei

Pancratius 12 mei

Servatius 13 mei

Bonifatius 14 mei

Drie is het heiliggetal en daarom rekent men er in de meeste landen maar drie tot de IJsheiligen. In sommige landen wordt St. Mamertus niet meegeteld, in andere landen hoort St. Bonifatius er niet bij.

Bron: www.beleven.org

Nieuwe planten

Dit weekend wilde ik even naar het tuincentrum om wat nieuwe planten te kopen. Al een tijdje was ik op zoek naar Lelietjes van Dalen (zie linkerafbeelding) en ik wilde ook wat zaden bijhalen. Bleek nou net deze zaterdag 30% korting op alle planten te zijn voor de vroege vogels.

Vorig jaar hebben jullie kunnen zien hoe ik uit kitchenscraps kiwiplantjes heb opgekweekt, deze hebben de winter helaas niet overleefd. Toen ik me op internet wat ging verdiepen in de kiwi was ik blij verrast: wat een mooie plant! Fluweelachtige bladeren met een roze gloed. Alleen bleek je wel een mannetjes- en een vrouwtjesplant nodig te hebben voor bestuiving. Tja, als je de pitjes uit een kiwi haalt, zijn deze dan óf allemaal mannelijk, allemaal vrouwelijk óf gemengd en hoe herken je dan het verschil.
 Ik besloot de planten aan te schaffen, je koopt ze als setje, of zoals het label zegt: in een huwelijk. In mijn tuin heb ik vlak tegen de gevel op een zonnige plek een pilaar staan, daar zouden ze het vast goed doen. Meteen even kippengaas gekocht om aan de pilaar te bevestigen als steun, want de kiwi is een klimmer.

Dan heb ik langs de schutting nog een border die niet erg zonnig is. Voor deze zijde van de tuin heb ik wat Lelietje van Dalen knollen gekocht en een gebroken hartje. Vorig jaar heb ik daar wat varens neergezet en lieve vrouwebedstro. Beiden zijn goed aangeslagen. Naast de oude boomstronk groeien wat brandnetels, die ik bewust heb laten staan: vlinders leggen hun eieren in brandnetels.

Japanse hollepijp, een plantje voor in of bij de vijver, maar ik vind het zo mooi! Ik vermoed dat hij in een emmer met natte aarde zich ook wel oke zal voelen. Er zitten geen gaten in de bodem, dus het regenwater zal erin blijven staan.

Ook heb ik wat zaden gekocht: bloemkool, Chinese kool en andijvie en tot slot nog wat kruiden voor in de kruidenbak: thijm en basilicum.

Het weekend was het natuurlijk waardeloos weer, maar voor koninginnedag was zonnig en droog weer verwacht. Ik besloot de drukte in de stad te laten voor wat het was en lekker in de tuin te gaan werken en mijn aankopen een plekje te geven. Met uitzondering van de kiwi, want die wil ik graag in een grote bak hebben, die ik zelf wil timmeren. In mijn hoofd zou het een mooie constructie rond de pilaar moeten worden, die zowel plek biedt aan de kiwi als aan de kliko en een kasje. Dat vergt nog wat denk- en meetwerk. Ook de achterburen waren in de tuin bezig en hadden nog een lading oude bakstenen over. Het stapelmuurtje begin nu echt vorm te krijgen.

Enkele voordelen van een stapelmuurtje:

* Kosteloos

* Ziet er naar mijn mening veel leuker uit dan strakke tegels uit het tuincentrum

* In tegenstelling tot houten borderranden, vergaat dit materiaal niet

* Wanneer je het muurtje niet te hoog maakt, heb je geen cement oid nodig en kun je het muurtje dus ook ten alle tijden aanpassen of verplaatsen

* Maar het belangrijkste: het biedt ruimte aan allerlei insecten. De koolmeesjes hebben al door dat bij de houten borderpaaltjes de meeste slakjes zitten en werken de hele rij paaltjes systematisch af op zoek naar voedsel.

Tot slot nog even wat foto's van het 'Gebroken Hartje', ook wel Mariatranen genoemd. Is t geen plaatje?