Tuinen van Overvloed - Fransje de Waard

Mijn interesse in permacultuur is eigenlijk ontstaan door een drietal aspecten:
De documentaire: Farm of the Future (link in eerste blog)
De tuinen van Hans Carlier (google op Hans Carlier Picasa)
Het boek Tuinen van Overvloed van Fransje de Waard. (Mijn blog over zaden en onkruid zijn op haar boek geinspireerd/overgenomen)

Dit laatstgenoemde boek heb het drie weken geleden uit de bieb geleend, nadat het uit een ander filiaal moest komen. Blijkbaar leeft het wel, want ik kon het niet verlengen: iemand anders had het al besteld. Helaas is het in de winkel niet meer verkrijgbaar. Verbazingwekkend, omdat dit boek uitgegeven is in 1996 maar nog steeds up-to-date is. De boodschap dat we verkeerd met de natuur omgaan was toen al zeer dringend en 15 jaar later is er weinig veranderd. Ik ben het dan ook niet eens met onderstaand artikel, dat dit boek 10 jaar te vroeg is uitgegeven. Mijn inziens komt dit boek als wake-upcall veel te laat in de belangstelling. Absolute aanrader dit boek!! 

Zojuist las ik dit goede nieuws: het boek is in herdruk! bron: www.earthmatters.nl

Permacultuurboek 'Tuinen van Overvloed' in juni verkrijgbaar

(Transition Towns) Goed nieuws: er is een herdruk op komst van ‘Tuinen van Overvloed’, het eerste en tot nu toe enige Nederlandstalige standaardwerk over permacultuur. Geschreven door Fransje de Waard. ‘Tuinen van Overvloed’ verscheen een jaar of tien te vroeg. Niet veel mensen hadden gehoord van permacultuur, toen het boek van Fransje de Waard in 1996 het licht zag. En nog steeds is het in feite het enige Nederlandstalige boek over permacultuur.

De schrijfster vertelt in de inleiding hoe zij in Andalusië kennismaakte met permacultuur, op nader onderzoek uitging en probeerde in Nederland interesse te wekken. Uiteindelijk resulteerde dat in het boek Tuinen van Overvloed, waarin de uitgangspunten en principes van Permacultuur behandeld worden. Daarnaast komen ook zeer praktische toepassingsmogelijkheden aan bod, juist ook voor mensen die niet meer ‘tuin’ hebben dan de vensterbank of het balkon.

Reserveer nu alvast bij de Omslag

Het boek, uit 1996, was al een poosje uitverkocht, maar omdat er nog steeds veel vraag bleef, wordt het nu bijgedrukt. Uitgever Jan van Arkel zegt te verwachten dat de nieuwe editie er in juni zal zijn. Het boek krijgt een nieuwe kaft, maar de inhoud is goeddeels hetzelfde. De prijs ligt rond 15 euro.

Ruimte

Er is weer een hoop te zien in de tuin. Sommige dingen springen in het oog: zoals de gele bloemen in de komkommer, andere processen vinden minder zichtbaar plaats. Zo viel het me vandaag op dat de radijs wel heel hard groeit. Vorig jaar heb ik deze niet kunnen oogsten, ze werden wel heel hoog, maar er ontstond geen radijsje, enkel en wat dikkere rode, taaie wortel. Waarschijnlijk doorgeschoten. Nu duwde ik de blaadjes wat opzij en tot mijn verbazing zag ik mooie grote ronde radijzen. Het mooie is, dat ik deze waarschijnlijk -net als de raapstelen- te overvloedig gezaaid heb in de moestuinbak. Ze staan te dicht op elkaar. Officieel moet je ze dan uitdunnen, maar dat vind ik dan weer zonde. Nu krijgen de iets grotere zaailingen het meeste licht, deze groeien dus ook harder. Na een voorzichtige oogst van de grootste plantjes/radijzen, blijkt er een heel veldje jongere plantjes onder te zitten. Deze krijgen nu meer ruimte om zich ook weer te ontwikkelen voor een tweede oogst. Eigenlijk dus best gunstig want dan kun je langere tijd steeds een beetje oogsten. In Peru gebruiken ze dit systeem bewust en dan met verschillende groentesoorten om hun land zo optimaal te benutten. Deze methode klinkt briljant. Het machinaal oogsten zal niet gaan, maar de opbrengst zal een stuk groter zijn. Dit artikel is geschreven door Hans Carlier.
Combinatieteelten bij de hooglandindianen van Peru
Tussen 1975 en 1981 had ik het geluk te mogen werken als tuinbouw-ontwikkelingswerker in het centrale Andesgebergte van Peru . We maakten daar onder andere een tijdschrift Minka waarin we artikelen publiceerden over de tradities van deze hoogland indianen. Ik heb toen een artikel geschreven over tuinders in de Mantaro vallei dicht bij de stad Huancayo. Dat artikel ligt al maanden op mijn bureau omdat ik die ontdekking van toen graag met jullie wil delen. Niet om klakkeloos na te laten doen, maar als inspiratie voor diegene onder ons die een klein stuk van de tuin intensief willen gebruiken.
Handen-delen
Het dorpje heet Pucara een bedrijvig dorpje in een kleine vallei met lage lemen huizen en heel veel eucalyptus bomen. In dat dorp kwam ik in contact met een jonge tuinder Juan Vila. Hij nam mij mee naar zijn groentetuinen tussen al die andere veldjes die als een lappendeken daar lagen. We konden zijn veld bereiken via een wirwar van paadjes langs irrigatie kanaaltjes.
Op dat veld ontmoetten wij Lucia zijn vrouw, die samen met haar buurvrouw “handen deelden” zoals ze dat noemde. “Gisteren hielp zij haar buurvrouw bij het stuk werk dat zij belangrijk vond en vandaag helpt die buurvrouw haar op het veldje van familie Vila”. Op die manier elkaar helpen was immers veel gezelliger dan alleen te moeten werken!
Natuurlijk, alles door elkaar
Gewend aan het Nederlandse beeld van tuinbouw met bedden van een enkel gewas (of de biologische variatie met rijtjes van twee of drie gewassen om en om), verloor ik mijzelf in een tuin waar alles door elkaar leek te staan. De groentes waren bijna dezelfde als die we in Nederland kennen. Radijsjes, sla, spinazie, rode bietjes en allerlei tuinkruiden.
Hoewel Peru in de tropen ligt, woonden deze mensen op een hoogte van 2500m boven zeeniveau toch in een gematigd klimaat.
Juan vertelde mij dat zijn overgrootvader die teeltwijze geleerd had van chinezen elders in het Andes gebergte. Hij liet mij zien dat ze in grond die van te voren rijkelijk voorzien was met schapenmest wel vijf verschillende groentesoorten door elkaar zaaiden. Dit werk werd het liefst door vrouwen gedaan, want die hadden fijnere vingers. De mannen bemestten en spitten liever de grond en hielpen met het oogsten en vervoer van de groenten naar het dorp.
Zij zaaiden met voorkeur bij opkomende maan en nooit bij nieuwe maan! “Dan nemen we vrij” viel Lucia haar man bij. In een bed zaaiden zij op één dag en door elkaar bijvoorbeeld radijsjes, witte rammenas of rettich, kropsla, rode biet en spinazie. Dit vereiste wel de nodige ervaring want er moest zuinig worden gezaaid.
Al oogstend kwam er meer ruimte
Zij vertelden dat dan eerst de radijsjes werden geoogst en in de ruimte die zij achter lieten werd dan sla verplant die op sommige plekken toch te dik opkwam. Maar het snelst ontwikkelde de sla die niet verplant werd. Na twee maanden werd de rammenas oogstrijp. Na drie maanden ging de spinazie (als plantje en met wat groter blad als bij ons gebruikelijk) eruit. Waardoor voldoende ruimte vrijkwam voor de sla en de bietjes. En als de sla het veld had geruimd konden de rode bieten zich verder uitleven.
De buurvrouw vertelde trots dat in haar tuin tussen de al genoemde gewassen ook nog eens worteltjes en snijbiet gezaaid werd! Zij had zeven groentes door elkaar!
Deze rijke combinatieteelt neemt weinig grond in beslag. Onkruid krijgt nauwelijks kans (Als het er was, werd dat gevoerd aan de huisdieren). Zaden die langzaam kiemen en langzame groeiers worden tegen uitdroging beschermd door de snelle radijzen. De bladgewassen wortelen oppervlakkig terwijl de bieten en wortels hun voedsel dieper zoeken. Bovendien zijn er in zo’n ”alles-door-elkaar” nauwelijks plagen en ziektes.
Maar Lucia benadrukte wel dat mannen geen geduld hadden om de zaadjes soort voor soort op voldoende afstand van elkaar, door elkaar heen te zaaien. Dat konden alleen vrouwen!

 Oogst zondag 29 mei 2011: Radijsjes, aardbeien, frambozen en zwarte bessen.

Bloeiende komkommer mei 2011

Reageren op een blog

Beste mensen,
Ten eerste hartelijk dank voor alle leuke reacties op mijn blogs! Van veel mensen hoor ik dat ze wel graag willen reageren, maar dan eerst een profiel moeten aanmaken. Dit is niet nodig. Onderaan de blog kun je een reactie plaatsen. Klik onderaan de blog op .. reacties, dan verschijnt er een venster reactie plaatsen. Typ je reactie in. Vervolgens selecteer je bij 'reageren als' het vakje Anoniem (de onderste optie) Daarna klik je op de button 'reactie plaatsen'. Meestal pakt hij hem pas na twee keer. Dan kom je op een pagina waar je zo'n verwrongen wachtwoord moet overtypen, even bevestigen en daarna is de reactie geplaatst.
Het klinkt ingewikkelder dan het is. Ik kijk er naar uit de reacties te lezen!

Don't throw it, grow it.

Mijn vorige blog was niet zo rooskleurig en dat is het dubbele van alles wat ik leer op het moment over permacultuur: de natuur zit zo fantastisch in elkaar, alles werkt samen met elkaar in systemen, de natuur heeft een groot herstellend vermogen en laat gaan afval achter. Daar tegenover staat dat de mens, al dan niet bewust, er een gigantische puinhoop van maakt. We laten zo verschrikkelijk veel afval achter, vervuilen lucht en water, putten bronnen uit, doorbreken de natuurlijke kringloop. En dat terwijl de natuur zoveel overvloed biedt.
Vol verwondering heb ik een aantal jaar geleden een zonnebloem geoogst, uit 1 zaadje kwam een bloem, die vervolgens honderden zaden bevatte.

detail zonnebloem

Maar dit geldt natuurlijk voor zovele bloemen en vruchten. Dit jaar kwam ik voor het eerst op het idee om de zaden uit mijn planten te bewaren: vooral van bloemen: het leeuwebekje, juffertje-in-het-groen en het Maarts viooltje. De vruchten uit de moestuin, zoals tomaat, courgette en komkommer eet ik over het algemeen op, zonder de zaden te bewaren. Maar die zou je in principe natuurlijk ook kunnen drogen en bewaren om het volgende jaar weer te zaaien. Ooit heb ik wel eens een nectarine of avocadopit kunnen laten ontkiemen, maar helaas overleefden die het op langere termijn toch niet. Wellicht wordt het tijd voor een kasje voor dit soort planten.

Dit jaar heb ik echter de smaak te pakken en al mijn keukenafval in de vorm van pitten en zaden verdwijnt in een potje aarde. En ik moet zeggen: de citroenpitten laten al wat groen zien, de mangopitten zijn ontkiemd en de avocadopit heeft na heel lang wachten nu toch echt een wortel. De zoete aardappel krijgt blaadjes. De pitten uit een biologische pompoen ontkiemden al na 1 week en de planten staan nu in de volle grond. Ook een tomaat kun je gewoon in de aarde prakken en na enkele weken komen er toch echt plantjes uit. Een oude zompige uitgelopen biologische aardappel heb ik buiten in de grond gestopt, ruim een maand later staat er een gigantische plant! Eigenlijk te idioot voor woorden dat we dit keuken'afval' weggooien en vervolgens naar het tuincentrum gaan om zaden en planten te kopen. Daarom heb ik vandaag het boekje Don't throw it, grow it! besteld bij bol.com



Door van onze bloemen en planten de zaden te oogsten of stekjes te maken, kunnen we deze ruilen met vrienden. Hierdoor besparen we niet alleen geld, het is ook nog eens een bijdrage om verschillende soorten in stand te houden. Zo vertelde iemand mij ooit dat er een appelsoort was, die in Nederland was uitgestorven. Opeens dook deze soort in Amerika weer op: iemand had zaden of een stek meegenomen bij het emigreren.

Mocht de diversiteit in Nederland je niet zo boeien, verzamel dan zaden en pitten voor een Unicef project. Let op: je stuurt de zaden naar België. Dus de porto blijft binnen de perken ; )

Prof. Dr. Willem van Cotthem:

"Ik vraag u geen financiële steun.

Het volstaat immers mij af en toe de zaden (pitten) toe te sturen die u aantreft in de vruchten die u zelf wel eens eet : meloenen, watermeloenen, pompoenen, paprika’s, avocado’s, papaya’s, eierplanten (aubergines) en andere.

Spoel deze zaden even in water, laat ze drogen op een bord (niet op een papier, want dat kleeft) en bezorg ze mij (liefst met de naam van de vruchtensoort die u meestal bij de aankoop vindt, bv. op een etiketje).

Hoe meer zaden, hoe liever, want het gaat om duizenden familietuintjes in Afrika, Azië en Zuid-Amerika en we willen alle families het plezier bezorgen van “uw” pitten te kunnen uitzaaien. Zo draagt ieder van u rechtstreeks bij tot het succes van ons project."

Meer info:

http://zadenvoorleven.wordpress.com/ Seeds for Food  Send seeds. Send life.

Tenenkrommend en tranentrekkend verdrietig.

Het zaad: de erfenis

De enige echte en allerfundamenteelste voorwaarde voor ons eigen fysieke voortbestaan is behalve het behoud en beheer van de bodem, het behoud en beheer van het zaad van onze voedselplanten. Het zaad van die vele tienduizenden gewassen en variëteit waarmee ooit ergens op de wereld mensen zichzelf van voorzagen. De biologische rijkdommen die zich vormden vanaf het moment dat de mens begon bewust de planten in z'n omgeving te selecteren en te verzorgen.

Daaronder zijn de vijfduizend verschillende aardappelsoorten, waarvan een gemiddelde Indiaanse boer er vele tientallen teelt, sterk en resistent, elk geschikt voor een ander stukje van zijn hellende Andesakkers, elk met een andere bloeitijd, een andere smaak en een andere naam.

Al die soorten en variëteiten die het resultaat zijn van de co-creatie van onze voorouders en de natuur die hen omringde; de 'landrassen' die de schatkist vullen die we van hen geërfd hebben. Zaden zo groot als tennisballen en zaden die als stof verwaaien. Elk in zichzelf compleet, met alles in zich besloten dat, blootgesteld aan de elementen, zich zal ontvouwen tot een volledig wezen dat zichzelf op zijn beurt weer in zijn zaad zal voortzetten. Zo wonderlijk als dat is, zo beschamend gaan we ermee om.

In de laatste honderd jaar hebben we het grootste deel van het assortiment er al doorheen gejaagd. Tijdens de monopolisering van de wereldzaadmarkt door een paar handenvol olie-, kunstmest- en pesticidenbedrijven zijn tienduizenden soorten en variëteiten granen, fruit en groente verloren gegaan. In de vooruitgangswaan werden ten bate van de grootschalige landbouw zogenaamd 'primitieve' rassen 'veredeld 'zodat kruizingen ontstonden, die goed reageerden op kunstmest en ladingen pesticiden konden verdragen. Zulke hybride zijn vrijwel altijd steriel; ze kunnen zelf niet weer tot plant uitgroeien. Een boer kan ze dus niet als zaaigoed voor het volgende seizoen bewaren, maar moet elk jaar opnieuw aankopen. In grote delen van het mondiale landbouwareaal werden en worden ze uniform uitgezaaid, zodat de soortenrijkdom van lokaal aangepaste gewassen in de regel inmiddels door hen is vervangen.
Het westen introduceerde hen in de tropen bij wijze van ontwikkelingshulp in combinatie met grootschalige irrigatie en gesubsidieerde landbouwchemicaliën en machinerie. Niet zelden werd de opmars van het zaaigoed ondersteund door wettelijke verboden op het gebruik van andere rassen. Zo voorzagen deze hybriden de wereld kortstondig  van voorheen ondenkbare recordoogsten. Bijkomende opbrengsten -zoals de verzilting van de bodem, vergiftiging van de natuurlijke vijanden van plaaginsecten en de opmars van resistente plagen -kwamen pas later aan het licht. Dit wereldwonder heet 'De Groene Revolutie'

De Groene Revolutie is misschien vooral bekend in verband met de zogenaamde Derde Wereld, het scenario was in onze streken niet wezenlijk anders. Uitgespreid over een paar generaties is het verlies aan diversiteit nog nauwelijks tot ons doorgedrongen. In feite vormen echter de groente- en fruitsoorten die wij nu eten misschien 1 % van de variëteit van toen; bij de granen is het al net zo.

Uit het boek: Tuinen van Overvloed - Fransje de Waard

Bovenstaande informatie heb ik letterlijk overgenomen uit een boek van Fransje de Waard, overigens een aanrader voor mensen die zich willen verdiepen in permacultuur. Dit boek valt voor mij helemaal samen met het moestuinieren, de vierkante moestuinbak en het vertikale tuinieren. De moestuin is hip! Overal in Nederland verschijnen transitietowns. Dit boek is echter al uitgegeven in 1996.

Helaas is het nog steeds zo dat de overheid graag invloed heeft op wat wij in onze tuin en mond stoppen, voor meer informatie:
http://www.earth-matters.nl/16/2257/voeding/eu-nog-2-dagen-om-geneeskrachtige-kruiden-te-redden.html
http://www.earth-matters.nl/16/2052/voeding/wordt-tuinieren-verboden-in-de-vs.html

Lichtelijk gedeprimeerd van deze blog? Lees mijn volgende blog voor het lichtpuntje in de duisternis! We kunnen zo makkelijk een positieve bijdrage leveren.

De strijd tegen "on-kruid"

Hoe vaak zie je een boswachter schoffelen in het bos? Zelden tot nooit ben ik tijdens een boswandeling in de herfst gestoord door het geluid van bladblazers. Hoeveel eekhoorntjes zie je onkruid verwijderen zodat de eikenbomen ruimte krijgen sneller groeien voor een betere eikeltjesoogst deze herfst? Blijkbaar heeft de natuur ons ingrijpen niet nodig om tot een kloppend ecosysteem te komen. Het gras wordt kort gehouden door grazende dieren, de gevallen bladeren worden humus voor de aarde, het onkruid zorgt dat de bodem luchtig blijft door hun wortelstelsel, razendsnel bedekt het de bodem, zodat de wind niet alle aarde wegblaast. Daarnaast hebben planten vaak meerdere functies. Zo blijkt dat het niet zo goed gaat met de vlinders in Nederland omdat wij en masse de brandnetels uit onze tuinen verwijderen. De gemeente gaat de bermen te lijf met chemicalien, met als gevolg dat nu de alarmklokken worden geluid voor bijenpopulatie. Als je al je boodschappen bij de supermarkt haalt, zou je bijna vergeten dat we de bijen echt niet kunnen missen omdat zij de planten bestuiven, die uiteindelijk het voedsel vormen dat wij eten. Wist je dat het grootste exportproduct in de USA 'topsoil' is? Niet verscheept of voor verkoop, nee, simpelweg door de wind! Gelukkig heeft de natuur een fantastisch zelfherstellend vermogen. Wanneer door een natuurramp of door menselijk ingrijpen een stuk natuur verwoest wordt, denk aan brand, aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, zal de natuur zich al snel herstellen. Stel je een kaal braakliggen stuk grond voor. Wat zal daar als eerste gebeuren? Juist, er groeit onkruid: brandnetels en vaak ook gras. Dit noemen we pioniersgewassen, sterke en taaie gewassen die op arme grond snel kunnen groeien. Ze bedekken en beschermen de grond razendsnel. Deze planten zorgen dat de bodem weer geschikt wordt voor andere en grotere planten, ze zorgen dat er weer fotosynthese plaatsvindt en lokken insecten. In plaats van onkruid te weren uit je tuin, show some respect en weet dat je de strijd tegen onkruid zelden wint als je niet je toevlucht zoekt in chemicalien die het grote geheel schaden of als je bereid bent jezelf uit te putten in talrijke uren wieden. Onkruid vergaat niet, en dat is maar goed ook.

Opbouw huidige 'moestuin'

Als klein kind woonde ik in Friesland, daar hadden we best een grote tuin, waar we naast geiten, kippen en konijnen ook een moestuin hadden. Toen ik 6 was verhuisden we, maar ook bij dit huis hadden we best een flinke tuin, waar ik altijd een eigen stukje grond kreeg voor mijn eigen moestuintje. Ik kan me vooral de postelein en tuinkers herinneren. Tijdens de puberteit woonde ik op een flat en los van dat raakte mijn interesse in het tuinieren op de achtergrond. In het studentenhuis hadden we ook geen tuin, maar toch begon het daar weer te kriebelen en groeiden de tomaten in de vensterbank.

7 jaar geleden verliet ik dan toch ook eindelijk het studentenhuis en trok in een appartementje op de begane grond met een tuintje -klein maar fijn-. Ik verhuisde begin februari, de verf van de binnenboel was nog niet droog of de tuin werd aangepakt. Met een vriend, die een autootje heeft togen we naar het tuincentrum voor een perenboom en framboos en kruiden. De kruiden waren éénjarig, maar de framboos en perenboom geven al jarenlang vrucht, al profiteren de vogels daar altijd eerder van dan ikzelf.

In de loop der jaren is er steeds weer wat toegevoegd in de tuin, of afgestorven, zoals de passievrucht, die verdrongen is door de wingerd, die ik overigens ook prachtig vind. De meerjarige Japanse Wijnbes, waarvan ik ooit een stekje kreeg, vult nu de halve schutting, er is een bessenstruik bijgekomen die dit jaar voor het eerst vrucht draagt, en twee vijgenstruiken. Daarnaast de eenjarige groenten: tomaat en courgette en ook elk jaar wel wat kruiden. Vorig jaar had ik voor het eerst komkommer en pompoen.

Dit jaar besloot ik het eens wat professioneler aan te pakken: aangezien een volkstuin er even niet inzat, en een moestuin om de hoek toch echt wel voordelen heeft, zouden er moestuinbakken komen. Hiervoor moest wel even een goed plekje geschapen worden. Hieronder een fotoimpressie van de werkzaamheden en vorderingen dit voorjaar.

Voor de moestuinbakken moet het middenperk wat worden verbreedt, dus gaat er een stuk van de border aan de schaduwkant weg en moet het tuinpad een stukje worden verlegd, aan de andere zijde van de border, wordt een strook grasvel opgeofferd.

16 maart 2011

 17 maart 2011



 19 maart 2011

 19 maart 2011

 30 maart 2011

 10 april 2011: mijn eerste zelfgemaakt moestuinbak

lxbxh 120x90x30 geimpregneerd vurenhout

 10 april 2011

 8 mei 2011 bak 1: raapsteeltjes, rucola, radijsjes, courgette, pompoen, aardappel en kerstomaatjes.

 8 mei 2011 bak 2: ui, knoflook, prei, winterwortel, snijbiet, sla

 8 mei 2011: extra randje voor de schutting gebouwd van oude stoeptegels, voor komkommer en vleestomaten

En om even aan te geven hoe hard alles nu groeit

-Ik sta er steeds versteld van als ik het op foto's zie-

8 mei

21 mei

Eerste oogst! :D

Mijn eerste oogst van 2011: de raapsteeltjes waren klaar voor oogst. Dus stond er vanavond raapsteeltjes stamppot met geitenkaas op het menu. Dat ziet er toch wel even anders uit dan in de winkel: groener, verser, en onbespoten en geen plastic afval.

Linksachter ziet u de raapstelen, rechts de radijsjes en in het midden rucola

Eerste oogst in 2011!

Daarnaast was het vandaag natuurlijk prachtig weer, de koolmeesjes voerden hun jongen in de kersenboom van de buurvrouw en de bijen verzamelen nectar in het vingerhoedskruid.

We denken vaak dat onze tuin te klein is voor een moestuin, of dat een moestuin helemaal niet mogelijk is op een balkon. Maar de ontwikkelingen gaan zo hard en 2011 is het jaar van de eetbare tuin. Google maar eens op square foot gardening. Op een vierkante meter, kun je al 16 verschillende soorten groenten verbouwen. Veel planten gaan vooral de hoogte in en niet de breedte. Behalve dat sinds kort in Nederland kant en klare moestuinbakken te koop zijn voor square foot gardening, die zorgen voor goede bodem, weinig onkruid, snelle verwarming van de grond en makkelijke bescherming tegen ongedierte, zijn er ook stapelbare bakken voor het balkon. Al verschillende vrienden en kennissen zijn besmet met mijn enthousiasme voor de moestuin en vandaag kreeg ik een mail van een kennis: heb je nog tips? Voor degene die ook kiezen voor duurzaam, biologisch en uit eigen tuin, een paar handigheidjes:

* tip 1: bewaar lege melkpakken, sappakken, bakjes van aardbeien, champignions, gehakt e.d., petflessen.
Als je van lege melk en sappakken de bovenkant afknipt heb je prachtige bakjes voor kleine plantjes, leuk voor kinderen om deze te beschilderen of beplakken.
Van bakjes van aardbeien en champignons kun je prachtige zaaibakjes maken, als je de deksel er weer op doet heb je een soort minikasje. Of als er gaatjes in de onderkant zitten, leg je het dekseltje onder het bakje, zodat die het teveel aan water opvangt.
Plastic bakjes van gehakt of kip kun je ook prima in zaaien.
Petflessen kun je ontdoen van de onderkant en over een plantje in je moestuinbak heenschuiven, dan heb je een minikasje EN de slakken komen er niet bij.
 afbeelding flickr London permaculture
Ook kun je de petfles door de midden snijden, rondom de opening prik je gaatjes en je zet de bovenkant met dop op zijn kop in de onderste helft, nu heb je een plantenbakje en het teveel aan water loopt de onderste helft in.
 afbeelding flickr greenscaper

 afbeelding flickr tunesmith59 hanging garden

Als je een vierkante petfles hebt, kun je deze ook op zijn zijkant zetten om er zaailingen in te kweken.
Bovendien ben je goed bezig met recyclen!
* tip 2: zelf had ik al mijn zaaibakjes op een -plastic- dienblad voor mijn raam gezet. Dit vangt het water op dat ik regelmatig knoei bij het water geven en je kunt het blad makkelijk even verplaatsen wanneer je aan het schoonmaken bent, of als je de plantjes nog even buiten in de zon wilt zetten.
* tip 3: Ik heb in mijn moestuinbak in de vier hoeken een tonkinstok (van die bamboestokken) gestoken en op deze manier over mijn moestuinbak een vogelnet gespannen (die groene netten die zorgen dat je vogels je bessen niet opeten), op deze manier voorkom ik dat de buurtkatten, mijn eigen konijntje die af en toe los in de tuin loopt, maar ook bijv. slakken niet mijn net opkomende plantjes molesteren.
* tip 4: Google eens op combinatieteelt, je komt op sites terecht waarop staat omschreven welke planten je juist wel of juist niet bij elkaar kunt zetten. Sommige planten hebben een positieve uitwerking op elkaar doordat de een stikstof afgeeft en de ander dit juist nodig heeft, of doordat ze ziektes voorkomen. Andere planten hebben een negatieve uitwerking op elkaar. Op basis hiervan kun je een mooi ontwerpje maken van hoe je je moestuinbak in wilt richten.
* tip 5: maak op de computer of met de hand even een plattegrondje wat je waar heb gezaaid en wanneer het geoogst moet worden.
* tip 6: een vriend van mij was deze logica even ontschoten ; ), maar het is dus handig als je de grootste planten achteraan zet, zodat ze het zonlicht niet van de lagere plantjes wegnemen.
Boontjes groeien de lucht in en zijn echte klimmers, dus zet er of tonkinstokken bij (in een wigwam vorm) of zorg dat de bak tegen een muur staat waar je de plantjes tegenaan kunt laten groeien.
* tip 7: Misschien heb je een regenton, zo niet, zet dan wat emmers of teiltjes in de tuin die regenwater opvangen waarmee je je planten water kunt geven. Geef je planten altijd 's avonds water of wanneer de zon uit je tuin in verdwenen, als je in de brandende zon gaat gieteren, kan het water je planten verbranden.
* tip 8: tomaten en courgettes kun je ook heel goed in grote bloempotten of bakken houden.
* tip 9: pompoen groeit als een gek en slingert je hele tuin door, maar hij wortelt niet door je hele tuin. Als je op het zakje van pompoenpitten kijkt vraagt een pompoen 1 tot 2 m2 per pit, hier ben ik het niet helemaal mee eens, wat hij wortelt niet zo diep, je kunt hem ook tegen een boom laten opklimmen of over het terras laten kruipen. Je kunt de bloemen frituren, net als die van de courgette.

Natuurtalent

(Blip) Documentaire over 'eco-freak' Joop Boer, die maar twee vuilniszakken per jaar vult en wiens energiemeter achteruit loopt.

Genomineerd voor een NL-Award in 2008, onderscheiding voor de beste regionale documentaire van Nederland.
Bron:

www.blip.tv

http://www.earth-matters.nl/155/1963/zelfvoorziend-leven/natuurtalent.html

Hartverwarmende docu over onderwijs aan tienermoeders in Detroit

(LLink) Detroit, ook wel bekend als Motorcity, nog steeds het autocentrum van de wereld. De laatste decennia is de industrie daar grotendeels verdwenen en is de economie ingestort.

De gehele auto-industrie staat de laatste tijd in Amerika door de financiële crisis onder hoogspanning. Maar er is hoop. De natuur krijgt nu de overhand in de stad. De achtergelaten bevolking van Detroit plukt hier nu letterlijk de vruchten van.Stichting Clip, lijkt hier een goed idee uit te hebben gehaald. Zij komen namelijk met het 'Volkstuinvitaminen' plan. Het plan wil mensen (in de minima) stimuleren om hun eigen voedsel te verbouwen. Zo houden deze mensen zichzelf bezig en verzorgen ze hun eigen gezonde en goedkope voeding.

Meer geluiden over de hele wereld pleiten voor gezonder en goedkoper eten voor de mensen. Carolyn Steele laat in haar boek 'De hongerige stad' het verband zien tussen voedsel en de maatschappij en onze steden. Ook geeft ze aan hoe wij ons voedsel en de kwaliteit daar van, kunnen gebruiken om onszelf en onze omgeving te verbeteren.

Bron:

www.uitzendinggemist.nl

http://www.earth-matters.nl/155/1936/zelfvoorziend-leven/made-in-detroit.html

Groene inspiratie

Beste lezers,

Mijn eerste blog!

De mensen die mij onlangs hebben gesproken kan het niet ontgaan zijn: ik heb een nieuwe passie. Iets wat ik altijd al wilde: een moestuintje. Begin dit jaar begon dit al te kriebelen en ging ik op zoek naar een volkstuintje in Amersfoort. Maar ja, die liggen aan de snelweg, dat leek me niet zo gezond. De moestuintjes die wat verder weg lagen, lagen toch wel ver weg en bovendien was er soms wel een wachtlijst van 4 a 5!! jaar. Ook geen optie dus.

Nu heb ik een klein maar fijn tuintje en las ik in de krant dat er "Tuin-in-de-war" was bij het Transitielab in Amersfoort. Een club die zich bezig houdt met duurzaamheid. Een dag waar men plantjes kon kopen, stekjes en zaden kon ruilen, lezingen kon bijwonen over bijen, vergeten groenten en regenwormen en over de makkelijke moestuinbakken. Deze zondagmiddag was zeer inspirerend. Zoekend op internet kwam ik meer te weten over Square Foot Gardening: oftewel de makkelijke moestuin in een moestuinbak, zelfs te plaatsen op balkon en dakterras, dus met gemak in mijn tuintje.

Ook zag ik de docu Farm of the Future, die mij leerde over het fenomeen Permacultuur. Dankzij deze docu zag ik hoe prachtig, onderhoudsvrij en natuurlijk een moestuin kan zijn. Dit heeft niets te maken met de volkstuintjes en landbouw zoals wij die in Nederland kennen. Ondertussen hoorde ik vanuit de spirituele hoek het belang van het leren om je eigen voedsel te verbouwen. Niemand zal verbaasd opkijken als ik zeg dat het niet zo goed gaat met de aarde, met alle vervuiling en natuurrampen. Daarnaast legt ons voedsel kilometers afstand af, via vrachtwagen, vliegtuig of boot, wat enorm veel energie kost in de vorm van olie, wat op dreigt te raken. Niet ooit, nee, dat punt gaan wij nog meemaken. Dan heb ik het nog niet eens over de verpakkingen van ons voedsel.

Terwijl we allemaal wel een stukje buiten hebben, of een tuintje of een balkon. Door middel van permacultuur kun je dit optimaal benutten, op zo'n manier dat je iets terug kan geven aan alle elementen: bodem, lucht, water en mens en dier. Deze manier is creatief, brengt geluk en comfort en is duurzaam. Dit allemaal klonk zo prachtig dat ik sindsdien internetsites en boeken over dit onderwerp verslind! Inmiddels heb ik verschillende vrienden geinspireerd om weer met tuin of balkon aan de slag te gaan en worden me ook adviezen gevraagd. Dit voelt nog wat onwennig omdat tot op heden mijn advies altijd was: als het groen blijft, doe je het goed, als het bruin wordt, gaat er wat mis. Maar de afgelopen maanden heb ik een hoop bijgeleerd en ook de nodige missers gemaakt, waar ik ook weer wijzer van wordt.

Steeds vaker merk ik dat mijn beelden over tuinieren, landschap en duurzaamheid in korte tijd enorm veranderen. Dit proces deel ik graag met degenen die het interessant vinden hoeveel meer we met en voor onze tuin, balkon en leefomgeving kunnen doen.

Ik voeg wat links toe van de documentaire Farm of the Future. De filmpjes hebben bij mij een andere manier van denken op gang gebracht.

Enjoy!